طبيعت سرد و گرم بدن

محققاني كه در اين زمينه تحقيق كرده اند، معتقدند افراد گرم مزاج به مصرف مواد غذايي سرد تمايل دارند و در صورت مصرف غذاهاي گرم مثل شكلات، عسل و خرما، دچار التهاب و گر گرفتگي مي شوند و همچنين افرادي كه سردمزاج هستند، با مصرف غذاهاي سرد مثل ماست و ترشي دچار ناراحتي هايي نظير درد استخوان ها يا ضعف و بي حالي مي شوند.

بر اين اساس است كه توصيه مي شود افرادي كه طبيعت گرم صفراوي يا دموي دارند، غذاهاي سرد مصرف كنند تا گرمي آنان تعديل شود و افرادي كه طبع سرد بلغمي يا سوداوي دارند، غذاهاي گرم مصرف كنند يا با مخلوط غذاهاي سرد و گرم، اثر سردي و گرمي خنثي شود.

سردي و گرمي كه در طب جديد با عنوان غذاهاي كم كالري و پر كالري نام برده مي شود، واقعيت غير قابل انكار است و به عقيده محققان، در صورت پيروي از الگوهاي صحيح، افراد از مصرف مواد غذايي مختلف بهره مند خواهند شد.

هر فرد به صورت تجربي قادر است تا طبيعت خود را شناسايي كند تا بر اين اساس، از ناهماهنگي بين مواد غذايي و عوارض حاصل از آن پيشگيري كند. همان طور كه گفته شد، افرادي كه طبيعت گرم دارند، تحمل گرما را ندارند و به مصرف مواد غذايي خنك و سرد تمايل دارند، زيرا اين گونه مواد غذايي انرژي كمتري دارد اما افرادي كه طبيعت سرد دارند، سرمايي هستند، آب و هوا و مواد غذايي گرم براي آنان مناسبتر است و تمايل آنان به مصرف مواد غذايي گرم و پر انرژي است. استادان طب سنتي در خصوص علت بروز اين پديده در افراد، معتقد هستند مزاج افراد يا مادرزادي و يا اكتسابي است. صفات مادرزادي مزاج انسان، حاصل تركيب صفات كيفيتي مزاج والدين و تاثير محيط در دوران رشد جنيني است. به معناي عام و كلي شامل محيط جغرافيايي و شرايط اقليمي، تغذيه، ميزان خواب و بيداري و فعاليت و استراحت مادر و رويدادهاي رواني مادر و... است.

با توجه به اينكه در فلسفه طب سنتي گرمي و سردي كيفيت هاي فاعله هستند، بايد آنها را در فرآيند توارث ژني، صفات غالب بدانيم. بنابراين مزاج فرزند يك زوج كه هر دو مزاج گرم دارند، حتماً گرم خواهد بود و تنها در صورتي مزاج فرزند آنها سرد خواهد شد كه مادر در دوران بارداري به شدت تحت تأثير عوامل سردي آور قرار داشته و به بيماري هاي رحم يا مغز و كبد دچار شده باشد. البته ممكن است فردي كه گرم مزاج مادرزادي بوده است، در دوران زندگي اش تحت تأثير شرايط زيستي يا روحي و رواني و عارضه هاي ديگر تغيير مزاج دهد و مزاج جديدي را اكتساب كند.

از سوي ديگر طبق نظر حكماي طب سنتي ايران، بدن همه موجودات و انسان ها از چهار ماده اصلي ساخته شده است كه عبارتند از خاك، آب، هوا و آتش كه هر كدام از اين اركان داراي كيفيت خاص خود مي باشد. اگر كيفيت خاك را سرد و خشك، آب، سرد و تر، هوا، گرم و تر و آتش را گرم خشك در نظر بگيريم آن وقت بايستي اين طور نتيجه گرفت كه اگر بدن انسان از مقادير متناسب خاك، آب، هوا و آتش تركيب شده باشد، مزاج معتدل به وجود مي آيد و اگر يكي بر ديگري برتري داشته باشد، مزاج هاي چهارگانه اصلي كه عبارتند از مزاج سوداوي، بلغمي، دموي و صفراوي، ايجاد مي شوند.

در شخص سوداوي خشكي، در بلغمي سردي و تري و در فرد دموي گرمي و تري و نهايتاً در شخص صفراوي گرمي و خشكي غلبه دارد كه اين كيفيات يعني سردي و گرمي و تري و خشكي موجب بروز علائمي در فرد مي شود.

طب جديد در تحقيقات خود در زمينه ريشه هاي بروز سردي و گرمي در افراد بر تجربه هاي قدما مهر تأييد زده است، هر چند كه تحقيقات در اين زمينه اندك است اما تبيين دقيقتر اين مسائل و وراثتي بودن مزاج افراد نيازمند مطالعات تخصصي تر و گسترده تر است كه در صورت ادامه مطالعات و رسيدن به يافته هاي جديدتر مي تواند در بهبود سلامت نسل نيز كمك كننده باشد. برخي افراد طبيعت سرد دارند و با خوردن مواد غذايي سرد مثل ماهي سردي مي كنند كه به عبارتي بدن ضعف مي كند و دچار سستي مفاصل، كندي حركت، خواب آلودگي يا كم حوصلگي مي شود.

بر اساس برخي يافته هاي علمي و تحقيقات متخصصان طب سنتي اساساً اين مسئله كه برخي غذاها گرم و برخي غذاها سرد هستند درست است و بهتر است افراد با تشخيص اينكه طبع سرد يا طبع گرم دارند، به رعايت اعتدال در مصرف مواد غذايي اهميت بدهند.

همان طور كه گفته شد در طب ايراني تئوري بنيادي داريم به نام اخلاط چهارگانه (صفراوي، دموي، بلغمي و سوداوي) كه اين اخلاط چهارگانه تركيباتي مايع هستند. بر اساس اين تئوري غذايي كه مي خوريم در كبد تغيير ماهيت داده و فعل و انفعالاتي روي آن صورت مي گيرد و به چهار شكل درمي آيد: تركيبي قرمز متمايل به زرد به نام صفرا كه به هضم غذا كمك مي كند و كاركرد مغزي را افزايش مي دهد. تركيب ديگر سرخ رنگ است به نام دم يا خلط خون كه اكسيژن و مواد غذايي را به بافت ها و سلول هاي بدن مي رساند. تركيب سوم كه بلغم نام دارد، قرمز كم رنگ است و وظيفه تسهيل كار مكانيكي و لغزش مفاصل روي هم و تشكيل بافت عصبي و سلول هاي مغزي را دارد. تركيب چهارم قرمز و جگري رنگ است كه سودا نام دارد و وظيفه طبيعي تحريك اشتها و تشكيل بافت استخواني را دارد. بر اين اساس هر ماده غذايي وقتي وارد بدن مي شود، بسته به مزاجش موجب توليد اخلاط چهارگانه مي شود و البته يكي را بيشتر توليد مي كند. افراد بايد مشخص كنند كه در كدام يك از مزاج هاي چهارگانه صفراوي، دموي، بلغمي و سوداوي قرار مي گيرند و براي اين كار لازم است تا بدانند كه علائم هر يك از اين مزاج ها چيست و بيشتر علائم كدام يك از اين مزاج ها با آنها تطابق دارد. مزاج افراد دموي گرم و تر و رنگ چهره آنها قرمز و پرخون است. اين افراد معمولا كسل بوده و خواب زياد و سنگيني دارند و در فصل بهار اين حالت براي آنان تشديد مي شود. دهان دره، كش و قوس بدن و كشيدن دست ها به اطراف جزو حالات آنها است. اين افراد معمولا خوش اخلاق هستند و خونريزي از نقاط مستعد مثل بيني و لثه در آنان شايع است. اما مزاج بلغمي ها سرد و تر است. اين افراد چهره سفيد دارند و پوست آنها سرد و نرم و شفاف است. آب زياد دهان، كمي تشنگي و عطش، نرم بودن گوشت اندام ها، از علائم ديگر افراد بلغمي است. ماست، دوغ و سبزيجات دشمن اين افراد است. خوش خوابي، كند فهمي، افت حافظه، كم رنگي ادرار و زبان نرم و پوشيده از بار سفيد از ديگر علائم افراد اين گروه است كه علائم آنها در زمستان شايعتر است. صفراوي مزاج ها داراي مزاج گرم و خشك هستند و سفيدي چشم آنان به زردي مي زند. دهان، زبان و بيني آنان خشك است و عطش آنان زياد و اشتهايشان كم است، هنگام لمس، اندام هاي آنها گرم است و از هواي خنك لذت مي برند. اين افراد بيشتر در سن جواني دچار اين مشكلات مي شوند و در فصل تابستان مشكلات آنها شدت پيدا مي كند، اين افراد بايد تعادل در مصرف مواد غذايي را رعايت كنند و مصرف غذاهاي پر كالري و گرم براي آنان مضر است. گرم بودن سطح پوست و احساس گرمي توسط خود فرد، كم چربي بودن بدن، سرخي يا زردي رنگ بدن، برجستگي مفاصل، اتساع و آشكار بودن عروق، زياد بودن طول و عرض و ارتفاع نبض، سريع و شديد بودن واكنش بدن به خوراكي هاي داراي طبيعت گرم، سرعت در حركات، تندي بوي ادرار و عرق بدن، بيداري زياد، زود خشمي، شجاعت، پرحرفي و تند و پيوسته سخن گفتن، از جمله نشانه هاي عام فرد گرم مزاج تندرست است. سرد بودن سطح پوست و احساس سردي توسط خود فرد، چربي دار بودن بدن، سفيدي رنگ بدن، پنهان بودن مفاصل و باريكي عروق، كم بودن طول و عرض و ارتفاع نبض و سريع و شديد بودن واكنش بدن به غذاهايي كه طبيعت سرد دارند، كندي در حركات و خونسردي و ديرخشم بودن از علائم عام فرد سردمزاج تندرست است كه در هر دو گروه اين نشانه ها علل ديگري نيز دارد و افراد نبايد آنها را نشانه هاي قطعي و يكسويه بدانند و تغيير دقيق اين نشانه ها و علائم جسمي و روحي برعهده پزشك طب سنتي است.اما افراد با رعايت نكاتي مي توانند از نشانه هاي سرد و گرمي كه در بدن آنها بروز مي كند، جلوگيري كنند، بايد به اين نكته توجه داشت كه ويژگي هاي رفتاري، دلالت مطلق بر نوع مزاج ندارند، زيرا در اثر تربيت و محيط فرهنگي و شرايط گوناگون ديگر تحت تأثير قرار مي گيرند و ديگر اينكه نشانه هاي گرمي و سردي تا زماني كه فرد افعال و اعمال روزانه اش را به درستي و بدون اختلال و نقصان انجام مي دهد، بر بيماري دلالت نمي كند و به بيان ديگر ويژگي هاي ياد شده اقتضاي مزاج طبيعي فرد هستند و نيازي به درمان طبي ندارند. اگرچه تدبير غذايي و ساير تدابير براي پيشگيري از افراط اين نشانه ها لازم است.

گرم مزاج و سردمزاج ها چه نكاتي را بايد رعايت كنند

افرادي كه مزاج گرم و خشك دارند بايد از هواي تازه و خنك بهره مند شوند و در رژيم غذايي خود از آب و مايعات، ميوه جات و سبزيجات تازه مثل كاهو و اسفناج استفاده كنند و از نوشيدن بيش از اندازه چاي و قهوه خودداري كنند. اين افراد همچنين بايد مصرف غذاهاي گرم و خشك را به خصوص در هواي گرم كاهش دهند.

افرادي كه مزاج گرم و تر دارند بايد از مقادير مساوي ميوه جات يا سبزيجات و گوشت استفاده كنند، غذاهاي دريايي نيز براي اين افراد مفيد است. همچنين اين افراد بايد از غذاهايي با فيبر بالا استفاده كنند و افرادي كه داراي مزاج سرد و تر هستند حتي المقدور بايد روزانه فقط 2 وعده غذا ميل كنند، زيرا توانايي دستگاه گوارش افراد سرد و تر كم است و لازم است حداقل حدود 12-10 ساعت بين دو وعده غذايي شان فاصله بيفتد. اگر در بين وعده هاي غذايي احساس گرسنگي كردند مقدار كمي ميوه مانند سيب، گلابي و يا سالاد همراه با مقدار مناسب از روغن زيتون يا پودر آويشن ميل كنند. غذاي اين افراد بايد سرشار از پروتئين فيبر (تخم مرغ، گوشت، ميگو و جگر) باشد و در زمستان و شب ها در مصرف غذاهاي سردي بخش احتياط كنند. افراد داراي مزاج سرد و خشك بايد از مايعات به اندازه كافي استفاده كنند و هر روز يك ليوان آب سيب يا آب هويج ميل كنند و از مصرف غذاهاي يخ زده، كهنه و كنسرو شده خودداري كنند. اين افراد بايد مصرف مواد سرد و خشك را كاهش دهند. البته مصرف زياد مواد گرمي بخش قوي مانند فلفل، سير، پياز، زنجبيل و... نيز براي اين افراد مناسب نيست.

در مجموع بايد گفت رعايت سردي و گرمي غذاها براي افراد با توجه به طبع سرد يا گرمشان اهميت دارد. افراد بايد توجه كنند گوشت گوسفند، گندم، خرما، عسل، مغزيات مانند گردو، پسته، بادام، فندق و بادام زميني، شيره انگور، هويج، انجير، دارچين، زنجبيل، زعفران، بابونه و نعناع از جمله غذاهاي گرم به حساب مي آيند و گوشت گاو و ماهي، جو، ماست، دوغ، انار، آلو، خيار، گوجه، هندوانه، باقلا، غوره، كدو، نارنج، ليمو و سماق غذاهاي سرد محسوب مي شوند. اما به گفته پزشكان لازم است تا درجه گرمي و سردي در خوراكي ها يكسان نباشد و دوم اينكه توصيه يا پرهيز دادن از خوراكي ها عوامل ديگري مانند مزاج شخصي، اقليم زيستي و محل زندگي او، همچنين

سن و جنسيت و شغل و عادات او نيز دخالت دارند. به خصوص در زماني كه عارضه يا مشكلي براي افراد پيش نيامده است، افراط در مصرف يا سختگيري غير منطقي در پرهيز از خوراكي هاي پاكيزه و سالم، ناروا و نادرست است.

نظرات شما عزیزان:

شيدانا

ساعت9:03---28 خرداد 1390

[وب سایت]

سلام بلاگ جالبي دارين
لينكتون كردم

ستاره

ساعت18:37---25 خرداد 1390

[وب سایت]

سلام وبلاگ بسیار زیبایی دارید
ممنون که به وبلاگ من سر زدی و نظر دادی منم شمارو لینک کردم
من بدون خدا هیچم شاید غم باشه ولی غمم بدون خدا خیلی بد توی غم وتنهایی که به خدا نزدیک تر میشی

منتظرتون هستم

نوشته شده در شنبه 21 خرداد 1390برچسب:طبيعت سردوگرم,بدن,

ساعت 16:5 توسط سید| |